Η Ανιχνευτική δοκιμασία σχολικής ετοιμότητας Α΄ΤΕΣΤ όπως και όλα τα αναπτυξιακά μεγέθη.
Μετρώνται με τυποποιημένες και σταθμισμένες αναπτυξιακές δοκιμασίες (Danzer V., Gerber M. F., Lyons T. M. & Vorens J. K., 1991).
Στη χώρα μας δεν γινόταν συστηματικά προληπτικός έλεγχος σχολικής ετοιμότητας .
Καθώς δεν υπάρχει σταθμισμένο εργαλείο ανίχνευσης των πρώιμων μαθησιακών δεικτών ούτε θεσμοθετημένη εθνική πολιτική ανίχνευσής τους.
Σε περιορισμένη κλίμακα προληπτικός έλεγχος σχολικής ετοιμότητας πραγματοποιείται .
Σε λίγα μεγάλα ιδιωτικά σχολεία που διαθέτουν οργανωμένες ψυχοπαιδαγωγικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Οι οποίες χρησιμοποιούν μη σταθμισμένες και άτυπες δοκιμασίες.
Ο προληπτικός έλεγχος της Ανιχνευτική δοκιμασία σχολικής ετοιμότητας Α΄ΤΕΣΤ δεν γίνεται στις οικονομικά αδύναμες κοινωνικές ομάδες .
Που έχουν και υψηλότερο κίνδυνο για σχολική αποτυχία, αλλά μάλλον σε εύρωστες οικονομικά κοινωνικές ομάδες που επιλέγουν τα ιδιωτικά σχολεία.
Η πολύχρονη κλινική εμπειρία μας με παιδιά και νήπια με αναπτυξιακές και μαθησιακές δυσκολίες.
Η έλλειψη ανιχνευτικών δοκιμασιών μας οδήγησε στη μελέτη της Ανιχνευτικής Δοκιμασίας Σχολικής Ετοιμότητας Α΄ ΤΕΣΤ, τον τον κύριο Στέλιο Μαντούδη σε συνεργασία με το Ιατρείο Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων.
Τι είναι η Ανιχνευτική δοκιμασία σχολικής ετοιμότητας Α΄ΤΕΣΤ
Το Α΄ ΤΕΣΤ, είναι ένα πρότυπο πολυθεματικό τεστ, που αξιολογεί την ικανότητα μάθησης του παιδιού .
Διαμέσου δύο οδών επικοινωνίας: της ακουστικής/γλωσσικής και της οπτικο-αντιληπτικής.
Η πρώτη αξιολογεί κατά κύριο λόγο τη Λεκτική Ικανότητα, δηλαδή την ικανότητα του παιδιού να χειρισθεί το λόγο και τις λέξεις.
Ενώ η δεύτερη αξιολογεί την Πρακτική Ικανότητα, δηλαδή τι μπορεί να κάνει το παιδί με τα χέρια του.
Είναι γνωστό ότι η μαθησιακή ικανότητα είναι μία σύνθετη λειτουργία που περιλαμβάνει πολλές επιμέρους ικανότητες.
Θα πρέπει λοιπόν, και το τεστ να περιλαμβάνει επιμέρους κλίμακες που θα αξιολογούν τις πολλές αυτές διαφορετικές ικανότητες.
Όλες μαζί καθορίζουν την δυνατότητα του παιδιού να ενταχθεί στο σχολικό πρόγραμμα με επιτυχία.
Συνολικά, το Α΄ ΤΕΣΤ ελέγχει :
Υπερκινητικότητα / Διάσπαση προσοχής
Συμπεριφορά κατά την εξέταση
Οι επτά κλίμακες της ανιχνευτική δοκιμασία σχολικής ετοιμότητας Α΄ΤΕΣΤ
Η σχολική ετοιμότητα περιλαμβάνει 7 επιμέρους κλίμακες .
Οι οποίες αξιολογούν διαφορετικές μαθησιακές και γνωστικές ικανότητες, και συγκεκριμένα:
- κριτική ικανότητα,
- γλωσσικές αναλογίες,
- πρώιμη αφαιρετική σκέψη,
- οπτικο-κινητικό συντονισμό,
- οπτική αντίληψη αδρή κινητικότητα,
- ακολουθίες.
Καθεμιά από τις επιμέρους κλίμακες της σχολικής ετοιμότητας βαθμολογείται με ειδικό αριθμητικό δείκτη.
Από τη στατιστική και αθροιστική επεξεργασία των επιμέρους αριθμητικών δεικτών εξάγεται ένα αριθμητικό σύνολο μονάδων .
Το οποίο εκφράζει τη σχολική ετοιμότητα του παιδιού συνολικά και σφαιρικά.
Το σύνολο των μονάδων αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο αναπτυξιακό επίπεδο γνωστικής ηλικίας .
Η οποία αφορά τις γνώσεις και τις δεξιότητες που αναμένεται να έχει κατακτήσει ένα παιδί, ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκεται.
Το τεστ δίνει τη δυνατότητα αξιολόγησης κάθε μιας από τις παραπάνω κλίμακες .
Επιτρέποντας να εντοπισθούν τομείς της ανάπτυξης, οι οποίοι χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής .
Ενώ ταυτόχρονα παρέχει και τη δυνατότητα εξαγωγής συνολικής αξιολόγησης της σχολικής ετοιμότητας του παιδιού.
Κλίμακες σχολικής ετοιμότητας
Γενικές Γνώσεις: Πρόκειται για τέσσερις εισαγωγικές ερωτήσεις που δεν βαθμολογούνται .
Έχουν σκοπό να εξοικειώσουν το παιδί με τη διαδικασία της εξέτασης.
Είναι απλές και εύκολες και το βοηθούν να νιώσει ασφάλεια και διάθεση για συνεργασία.
Αναλυτικότερα οι 7 κλίμακες της σχολικής ετοιμότητας ελέγχουν/εκτιμούν τα εξής:
Κριτική Ικανότητα: Η κλίμακα αυτή ελέγχει τη σύνθετη σκέψη.
Περιλαμβάνει τρεις ερωτήσεις, που εκτιμούν τη δυνατότητα του παιδιού .
Να επεξεργασθεί και να συγκρίνει σύνθετες έννοιες προκειμένου να καταλήξει σε λογικά συμπεράσματα.
Γλωσσικές Αναλογίες: Η κλίμακα αυτή εκτιμά τη σύνθετη αλλά και επαγωγική σκέψη.
Αποτελείται από τρεις ερωτήσεις το παιδί καλείται να σκεφθεί τη σωστή συμμετρία .
Που καθορίζει το νόημα και τη σημασία της πρότασης.
Ελέγχεται η ικανότητα του παιδιού να κατανοεί μαθηματικές και φυσικές έννοιες.
Πρώιμη Αφαιρετική Σκέψη: Η κλίμακα αυτή, που αποτελείται από δύο ερωτήσεις εκτιμά την ικανότητα του παιδιού.
Να απομονώνει τα κοινά σημεία αντικειμένων ή εννοιών, ενώ ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται το γενικό σύνολο.
Οπτικοκινητικός Συντονισμός: Η κλίμακα αυτή αποτελείται από πέντε σχήματα.
Ζητάμε από το παιδί να τα αντιγράψει.
Εκτιμάται η ικανότητα του να αντιληφθεί το σχήμα, να χειριστεί το μολύβι και να αποδώσει σωστά τη συμμετρία των γραμμών.
Ελέγχει τη μελλοντική του ικανότητα στη γραφή.
Οπτική Αντίληψη: Χρησιμοποιούνται δέκα κάρτες, που απεικονίζουν διαφορετικά σχήματα αυξανόμενης οπτικής δυσκολίας.
Το παιδί καλείται να αναγνωρίσει τα όμοια σχήματα.
Εκτιμάται η ικανότητα του για οπτική διάκριση, αντίληψη και μνήμη γλωσσικών και μαθηματικών συμβόλων.
Αδρή Κινητικότητα: Εκτιμά την νευρολογική ικανότητα του παιδιού.
Ελέγχει αδρές κινήσεις, την ικανότητα συντονισμού μεγάλων μυϊκών ομάδων, καθώς και την ισορροπία.
Ακολουθίες: Εκτιμά την ικανότητα του παιδιού να τοποθετεί γεγονότα στη σωστή χρονική σειρά και περίοδο.
Λεκτικές και πρακτικές κλίμακες
Οι τρεις από τις συνολικά επτά κλίμακες της σχολικής ετοιμότητας ανήκουν στις Λεκτικές Κλίμακες (πίνακας 1).
Το υλικό που καλείται το παιδί να χειριστεί και να απαντήσει είναι γλωσσικό.
Οι υπόλοιπες τέσσερις ανήκουν στις Πρακτικές Κλίμακες (πίνακας 1). Το υλικό που καλείται το παιδί να χειριστεί και να απαντήσει, είναι οπτικοακουστικό.
Πίνακας 1. Λεκτικές και πρακτικές κλίμακες σχολικής ετοιμότητας (Ο συμβολισμός μπροστά από κάθε κλίμακα υποδεικνύει τη σειρά χορήγησης της κλίμακας)
Επίπεδα αξιολόγησης ικανοτήτων – διαγνωστικές κατηγορίες
Για κάθε σωστή απάντηση το παιδί βαθμολογείται με μονάδες, από 0 έως 3, ανάλογα με την ακρίβεια της απάντησης.
Το σύνολο των μονάδων των σωστών απαντήσεων, που αθροίζεται για κάθε κλίμακα ξεχωριστά.
Καθορίζει και το επίπεδο της συνολικής επίδοσης και των ικανοτήτων του παιδιού (πίνακας 2).
Πίνακας 2.. Επίπεδα αξιολόγησης ικανοτήτων
Γενικό σύνολο σωστών απαντήσεων
Από τη στατιστική και αθροιστική αξιολόγηση των επτά (7) κύριων κλιμάκων της σχολικής ετοιμότητας εξάγεται η τελική βαθμολογία .
Η οποία εκφράζει τη συνολική επίδοση του παιδιού και κατατάσσει αυτήν σε τέσσερις βαθμίδες (πίνακας 3.)
Πίνακας 3. Βαθμίδες επίδοσης της σχολικής ετοιμότητας.
Υπερκινητικότητα – Διάσπαση προσοχής
Οι κλίμακες της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ/ADHD) .
Μας δίνουν επιπρόσθετες πληροφορίες για τη συμπεριφορά και τον τρόπο που λειτουργεί το παιδί μέσα στη τάξη.
Πολύ συχνά, σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, διαπιστώνουμε ότι η υπερκινητικότητα και η ελλειμματική προσοχή.
Aποτελούν έναν επιπλέον ισχυρό παράγοντα, ο οποίος συνδέεται σημαντικά με τη μελλοντική εμφάνιση και ανάπτυξη μαθησιακών δυσκολιών (Κακούρος & Μανιαδάκης, 2000 · Ρούσσου, 1987).
Αρκετά συχνά συναντάμε παιδιά με καλό επίπεδο γνωστικών ικανοτήτων .
Aλλά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα .
Που τα εμποδίζουν από την απόκτηση νέων γνώσεων και προδιαθέτουν για χαμηλές σχολικές επιδόσεις.
Η κλίμακα αυτή αποτελεί μέρος του γνωστού ψυχοδιαγνωστικού εργαλείου DSM Νόσος ICD-10: F90.0 .
Η οποία χρησιμοποιήθηκε σχεδόν αυτούσια.
Αποτελείται από 14 ερωτήματα, τα οποία συμπληρώνει η νηπιαγωγός ή ο κηδεμόνας του παιδιού .
Από την παρατήρηση του στην καθημερινή επαφή του με το παιδί.
Για κάθε κριτήριο που αναγνωρίζεται στο συγκεκριμένο πεδίο σημειώνεται το σύμβολο Χ στο σχετικό ερώτημα.
Από το σύνολο των 14 ερωτημάτων αξιολογείται το επίπεδο κινητικότητας και προσοχής του παιδιού.
Κατατάσσεται σε τρεις τομείς όπως φαίνεται στον πίνακα 4.
Πίνακας 4. Τομείς ταξινόμησης από το γενικό σύνολο απαντήσεων
